Wat is castratie eigenlijk?
Castratie is het verwijderen van de testikels (bij de reu) of eierstokken (bij de teef). Het gaat dus niet alleen om het onvruchtbaar maken, maar ook om het weghalen van de geslachtshormonen.
Meer informatie over castratie bij de teef vindt u op onze website onder sterilisatie teef
Is sterilisatie hetzelfde als castratie?
Sterilisatie is het onvruchtbaar maken, maar niet het weghalen van de geslachthormonen. Dit kan door het onderbreken van de zaadleiders (vasectomie) of eileiders. De testikels of eierstokken worden hierbij niet verwijderd, maar blijven gewoon zitten. Castratie en sterilisatie zijn dus niet hetzelfde.
De belangrijkste reden dat wij onze huisdieren castreren is om de geslachtshormonen weg te halen. Het onvruchtbaar worden is eigenlijk een bijzaak. Daarom vindt sterilisatie niet plaats bij onze huisdieren, maar worden de dieren gecastreerd. Dit houdt in dat als een teefje ‘gesteriliseerd’ wordt (zoals het in de volksmond altijd genoemd wordt) ze eigenlijk gecastreerd wordt.
Waarom worden dieren gecastreerd?
Bij teven adviseren we castratie om problemen in de toekomst te voorkomen. Het is namelijk bekend dat onder invloed van de geslachtshormonen bij de teef een aantal ernstige aandoeningen kunnen ontstaan zoals een baarmoederontsteking, gezwellen van de melkklieren en suikerziekte. Als een hond op jonge leeftijd gecastreerd wordt, wordt de kans op het ontwikkelen van deze aandoeningen aanzienlijk kleiner.
Bij reuen is het niet nodig om bij voorbaat al te castreren. We adviseren castratie alleen als er een reden voor is. Redenen voor castratie kunnen 2-ledig zijn.
Het kan zijn dat er sprake is van een medische reden. Een voorbeeld voor een medische reden van castratie is een prostaat probleem. Soms kunnen honden ook heel erg last hebben van een voorhuidsontsteking, deze ontsteking neemt vaak ook af na een castratie.
De andere reden voor castratie is ongewenst gedrag. Reuen kunnen onder invloed van geslachtshormonen (testosteron) ongewenst gedrag vertonen. Te denken valt aan rij gedrag (op de eigenaar, op bezoek, op andere honden), continu weglopen, erg onrustig zijn als er loopse teefjes in de buurt zijn, maar soms ook dominant gedrag, slecht luisteren. Bij met name de laatste redenen (dominantie, slecht luisteren) is het niet altijd zo dat castratie het gewenste effect heeft.
Nadelen van castratie
Er zijn ook nadelen aan het castratie. Als een reu gecastreerd wordt veranderd zijn stofwisseling waardoor hij minder energie nodig heeft en sneller dik zal worden. Het is dus ook belangrijk om een gecastreerde reu minder eten te geven om te voorkomen dat hij dik gaat worden. Daarnaast kan het gedrag veranderen. Sommige reuen kunnen erg sloom worden na de castratie. Ook kan de vacht veranderen.
Ten slotte is bekend dat gecastreerde reuen een grotere kans hebben op het ontwikkelen van prostaatkanker.
Vanwege deze nadelen adviseren we dus om reuen niet standaard te castreren.
Verschillende vormen van castratie bij de reu
De echte castratie is het verwijderen van de testikels tijdens een operatie. Dit is natuurlijk heel definitief. Op het moment dat het zeker is dat de hond gecastreerd moet worden (bijvoorbeeld vanwege medische redenen) is het het beste om voor deze vorm van castratie te kiezen. Maar als er getwijfeld wordt of een castratie het gewenste effect zal hebben is het verstandig om eerst een andere methode te kiezen.
Naast de operatie zijn er nog een mogelijkheid voor (een bepaalde mate) van castratie: een chemische castratie door middel van het plaatsen van een implantaat (suprelorin®).
Suprelorin® is een implantaat die onder de huid ingebracht kan worden. Het is een klein staafje dat met behulp van een naald onder de huid ingebracht wordt. Het implantaat geeft continu een lage dosering hormoon af dat er weer voor zorgt dat er geen geslachtshormonen meer geproduceerd worden. De werking van het implantaat is minimaal 6 maanden, maar kan ook langer werken. Door het implantaat zakt het gehalte aan geslachtshormonen in het lichaam dus tot een heel laag niveau en bereiken we eigenlijk hetzelfde effect als bij een echte castratie, met als verschil dat dit een tijdelijk effect is. Als een implantaat niet het gewenste effect heeft, of als het zelfs een nadelig effect heeft weten we dat een echte castratie niet geschikt is.
Voordat het implantaat zijn remmende werking heeft, vindt eerst een korte tijd juist een stimulatie plaats. Dit zorgt ervoor dat in het begin na het plaatsen van het implantaat het gehalte aan testosteron juist stijgt en dat het gedrag dus in het begin juist kan verergeren. Dit effect kan al optreden 1-2 uur nadat het implantaat gegeven is. Meestal neemt het effect na 2 weken af en bij de meeste honden werkt het implantaat goed na 4 tot 6 weken.
Aan de buitenkant van het lichaam is goed te zien of het implantaat aan het werken is, want de testikels worden duidelijk kleiner.
En aan de grootte van de testikels kan ook gezien worden dat het implantaat aan het uitwerken is, want dan gaan ze weer naar hun normale grootte.
Honden die het implantaat krijgen worden ook tijdelijk onvruchtbaar. De onvruchtbaarheid wordt binnen 6-9 weken bereikt.
Wel of niet castreren?
Reuen worden niet standaard gecastreerd. Daarom zullen we altijd eerst overleggen wat de reden voor castratie is. Met name bij dominant of ongehoorzaam gedrag hoeft een castratie niet altijd het gewenste effect te hebben. Voordat we overgaan tot een castratie bespreken we dus altijd eerst de reden en te verwachten effect. Daarna wordt besloten voor welke vorm van castratie gekozen wordt.
Hoe verloopt een castratie?
Als een reu komt voor castratie wordt hij van te voren eerst goed nagekeken. Als er geen bijzonderheden zijn dan krijgt hij een narcosemiddel in zijn bloedvat gespoten waarvan hij vrijwel direct suf wordt. Hier mag u als eigenaar bij zijn. Als hij dan suf geworden is, wordt hij meegenomen naar de voorbereidingsruimte waar hij aan het zuurstof gelegd wordt. Daar wordt tevens nog een 2e narcose middel in zijn spier toegediend en krijgt hij een pijnstillende injectie. Als de reu helemaal onder narcose is, wordt hij op zijn rug gedraaid en wordt de huid voor de balzak geschoren en schoongemaakt. Ook wordt er een lokale verdoving toegediend.
Als de hond helemaal voorbereid is, wordt hij naar de operatiekamer gebracht waar hij geopereerd zal worden. Er wordt een sneetje gemaakt in de huid voor de balzak en via dit sneetje worden beide ballen naar buiten gebracht en verwijderd. Het sneetje wordt daarna in 2 lagen gehecht.
Als de wond weer dicht en schoon is, gaat de reu naar de opname waar hij in een verwarmd hok rustig bij kan komen. Daar wordt hij tijdens het bijkomen goed in de gaten gehouden. Als hij voldoende wakker is en op zijn benen kan staan mag hij weer naar huis.
Na een week mogen de hechtingen eruit. Tot die tijd is het verstandig om een kraag of een speciale dierenromper (een MPS) om te doen aangezien reuen heel erg de neiging hebben om te gaan likken.