Diarree bij konijnen

Konijnen zijn echte planteneters (herbivoren). Ze eten alleen plantaardig materiaal waarvan een groot deel door zoogdieren niet te verteren is. Daarom hebben ze een heel ander maagdarmstelsel dan bijvoorbeeld de hond of de kat. Bij zoogdieren vindt de vertering van de voeding en de opname van voedingstoffen plaats in de dunne darm. Het restant van de voeding gaat daarna door naar de dikke darm, waar de ontlasting gevormd wordt. In de dikke darm worden bijna geen voedingstoffen meer opgenomen uit de ontlasting.

Konijnen hebben een hele grote blinde darm waarin allerlei bacteriën zitten die het plantaardig materiaal wel kunnen verteren. Deze bacteriën maken er voedingstoffen van die wel opgenomen kunnen worden door konijnen. Alleen kunnen ze deze voedingsstoffen niet opnemen in de dikke darm of de blinde darm. Daarom wordt 2-3x per dag de inhoud van de blinde darm naar buiten gewerkt. Dit zijn hele plakkerige keutels, zogenaamde caecotrofen. Konijnen eten deze caecotrofen op als ze uitgepoept worden, direct uit de anus. Op deze manier komen de voedingstoffen weer in de dunne darm terecht waar ze opgenomen kunnen worden in het lichaam. Naast deze plakkerige keutels produceren konijnen ook gewone, droge keutels. In de darm worden namelijk de harde, onverteerbare vezels gescheiden van de vezels die verteerd kunnen worden. De harde vezels worden vervolgens uitgepoept, in de vorm van de harde, ronde keutels.

Echte diarree komt bij konijnen heel weinig voor. Er is sprake van diarree als er geen normale keutels gevormd worden. Veel mensen denken dat een konijn diarree heeft als ze de plakkerige caecotrofen in het hok vinden. Maar dit is normale ontlasting, wat afwijkend is dat deze niet in het hok horen te liggen, want konijnen horen ze meteen op te eten. Echte diarree zien we eigenlijk alleen bij jonge konijntjes die net in huis zijn. De oorzaak hiervan is vaak een infectie met een parasiet in de darmen, namelijk coccidiose. Konijntjes kunnen aan een ernstige infectie overlijden. Dus als een konijn echt diarree heeft (als er geen normale keutels gevormd worden) is het verstandig om naar de dierenarts te gaan en wat afwijkende ontlasting mee te nemen voor onderzoek.

Als een konijn de caecotrofen niet opeet kunnen deze in het hok gevonden worden. Vaak blijven ze ook plakken aan de billen van een konijn en in de vacht hangen, waardoor de achterkant van een konijn vies wordt. Zolang er daarnaast normale keutels gevormd worden is er geen sprake van diarree. Wel is het niet normaal dat de caecotrofen niet opgegeten worden en moet er gezocht worden naar de oorzaak hiervan.

Mogelijke oorzaken voor het niet opeten van de caecotrofen zijn:

• Voeding: Als konijnen te veel konijnenvoer krijgen hebben ze geen behoefte meer aan caecotrofen. Konijnen voer is namelijk makkelijk verteerbaar waardoor ze veel voedingstoffen binnen krijgen en geen behoefte meer hebben aan de caecotrofen. Het is daarom verstandig om als eerste de voeding aan te passen. Het beste is om geen gemengd voer te geven, maar alleen brokjes of bix. Een konijn mag hiervan 20-25 gram per kilogram lichaamsgewicht per dag. Meer heeft een konijn niet nodig. Daarnaast moeten ze onbeperkt beschikking hebben over hooi, water en groenvoer (zie ook de voeding van een konijn).
• Pijn: Konijnen eten de zachte keutels rechtstreeks uit de anus op. Als ze om een reden hier niet bij komen en de keutels op de grond komen of in de vacht blijven plakken, eten ze deze niet meer op. Een konijn dat bijvoorbeeld pijn in zijn rug heeft, kan niet goed bij zijn achterkant komen en kan dus ook niet bij de zachte keutels komen.
• Overgewicht: Overgewicht is een regelmatig voorkomend probleem bij konijnen. Konijnen met overgewicht kunnen soms gewoon niet bij hun achterkant komen en dus niet de keutels opeten.
• Tandproblemen: Tand- en kiesproblemen komen regelmatig voor bij konijnen. Als een konijn problemen met zijn gebit heeft, kan het zijn dat hij/zij niet goed de keutels op kan nemen.

Als u de voeding van uw konijn heeft aangepast en uw konijn nog steeds last heeft van zachte keutels dan is het verstandig om met uw konijn langs een dierenarts te gaan om te zoeken naar de oorzaak en indien mogelijk een behandeling in te stellen.