Wat is FIV?
FIV of kattenaids wordt veroorzaakt door een virus, dat verwant is aan het virus wat HIV en aids bij de mens kan veroorzaken. Er zijn verschillende varianten van het virus die ook verschillende ziekteverschijnselen kunnen veroorzaken. Het wordt voornamelijk overgebracht door vechten en met name bijtincidenten. Daarnaast kan het ook eventueel in de baarmoeder via de placenta op de kittens overgedragen worden of via de moedermelk. Omdat het vooral door beetwonden overgebracht wordt, zien we infecties vaker bij katers, en dan vooral katers die een langere periode ongecastreerd buiten rond gelopen hebben. Katten kunnen jarenlang samenleven zonder elkaar te besmetten als ze een stabiele verhouding hebben en dus niet vechten.
Hoe verloopt een infectie?
Als een dier net geïnfecteerd raakt, heb je de eerste fase van de ziekte, die vaak ongemerkt voorbij gaat. Het virus verspreidt zich door het lichaam en dit leidt tot een geringe koorts, wat te kort aan witte bloedcellen en vergrote lymfeknopen. Na deze eerste fase komt een latente fase, waarin een dier geen klachten heeft. Hoe lang deze fase duurt hangt af van de leeftijd en de gezondheid van de kat. Deze periode kan jaren duren.
Na een aantal jaar neemt de afweer steeds verder af waardoor een dier gevoeliger raakt voor infecties. Dan volgt de laatste fase, waarin een dier een steeds slechtere afweer krijgt en daardoor ook steeds meer ziekteverschijnselen gaat ontwikkelen.
Wat zijn de verschijnselen?
De ziekteverschijnselen kunnen komen door het virus zelf of ten gevolge van de afgenomen afweer. Veel ziektes die katten besmet met FIV hebben, kunnen katten die niet besmet zijn ook hebben. Het is dan ook moeilijk vast te stellen of de ziekte daadwerkelijk het gevolg is van het virus of de slechte afweer.
Na een infectie zijn er verschillende stadia te onderscheiden waarin verschillende symptomen gezien kunnen worden.
Stadium 1: De acute fase, waarin een dier besmet wordt met het virus. In deze fase kan koorts gezien worden en vergrote lymfeknopen. De ernst verschilt per kat en vaak wordt dit stadium niet opgemerkt.
Stadium 2: De latente of asymptomatische fase. In deze fase heeft een kat geen klachten. Deze fase kan jaren duren, zeker langer dan 5 jaar.
Stadium 3: In deze fase worden er vergrote lymfeknopen gevonden. Er zijn vaak wat vage klachten, zoals terugkerende koorts, verminderde eetlust, vermagering en bloedarmoede. Deze fase wordt vaak niet opgemerkt bij de kat.
Stadium 4: In dit stadium komen er langzaam meer klachten bij zoals chronische ontstekingen in de bek, vermagering, een laag gehalte aan witte bloedcellen en bloedarmoede, chronische diarree en chronische ontsteking van de luchtwegen. De klachten worden steeds erger doordat de afweer van de kat steeds slechter wordt. Deze fase kan maanden tot jaren duren.
Stadium 5: Dit is de laatste fase, bij mensen wordt er dan gesproken over AIDS. De katten vermageren, hebben een laag gehalte aan witte en rode bloedcellen, krijgen steeds meer infecties en kunnen ook neurologische verschijnselen krijgen, zoals aanvallen en een dronkenmansgang en bijvoorbeeld oogproblemen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose FIV kan gesteld worden m.b.v. bloedonderzoek. Als er een verdenking op FIV is, bijvoorbeeld bij een oogontsteking of een chronische ontsteking in de bek, kan er wat bloed afgenomen worden. In het bloed wordt gekeken naar de aanwezigheid van antistoffen. Omdat een dier dat eenmaal besmet is met FIV altijd besmet zal blijven is het aantonen van antistoffen voldoende om een infectie aan te kunnen tonen.
De test kan direct in de praktijk uitgevoerd worden en geeft binnen 10 minuten een uitslag.
Wat is de behandeling?
Als er sprake is van een infectie moet die bestreden worden, soms met langdurig antibiotica gebruik. Ook kunnen bij katten virusremmers gebruikt worden om het effect van het FIV virus tegen te gaan. De nadelen van de virusremmers zijn dat er nog weinig onderzoek is naar de effectiviteit, dat er bijwerkingen op kunnen treden en dat de kosten vaak hoog zijn.
Verder is het belangrijk om een dier zo gezond mogelijk te houden. Het liefst in een omgeving waarin hij of zij zo min mogelijk bloot staat aan infectie risico’s.
Wat is de prognose?
Dieren besmet met FIV kunnen nog jaren een goed leven hebben. Zeker als ze nog in het 2e stadium zitten, kunnen ze jarenlang klachtenvrij leven. Ook als ze eenmaal klachten gaan krijgen, kunnen ze met de juiste ondersteuning nog een aantal maanden tot jaren een goed leven leiden.