Andere woorden voor overgewicht zijn zwaarlijvigheid, vetzucht of obesitas. Overgewicht is een veel voorkomend probleem bij onze huisdieren. Onderzoek heeft uitgewezen dat ongeveer 50% van de honden die bij de dierenarts komen te zwaar zijn. Dat kan variëren van gering overgewicht tot ernstig.
Hoe ontstaat overgewicht?
Overgewicht ontstaat wanneer een dier meer calorieën binnenkrijgt dan hij of zij verbruikt. Dit komt doordat er teveel voer gegeven wordt of doordat een dier te veel tussendoortjes krijgt in verhouding tot de hoeveelheid energie die verbruikt wordt. Als voorbeeld: Wanneer men een hond van 10 kg een stukje kaas van 30 gram geeft, komt dit bij de mens overeen met 1 1/2 hamburger of 75g chocolade.
Sommige rassen zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van overgewicht zoals bijvoorbeeld de Labrador Retriever, de Cocker Spaniël en de Cairn Terriër.
Andere factoren spelen natuurlijk ook een rol, zoals de leeftijd, de lichamelijke activiteit en het geslacht. Gesteriliseerde en gecastreerde dieren hebben een veel langzamere stofwisseling, waardoor ze minder energie nodig hebben. Ook als een dier minder gaat bewegen heeft een dier minder energie nodig omdat er minder verbruikt wordt. Als ze dan net zoveel blijven eten, is de kans groot dat ze aan gaan komen. Vaak kom je dan in een vicieuze cirkel terecht. Omdat een dier bijvoorbeeld last van een poot heeft, gaat hij minder bewegen. Daardoor wordt hij zwaarder, waardoor hij ook meer last van zijn poot krijgt en dan nog minder in beweging komt.
Wat zijn de gevolgen van overgewicht?
Dieren met overgewicht hebben een grotere kans op gezondheidsproblemen, zoals kreupelheid en stijfheid, verhoogde bloeddruk, ademhalingsproblemen, suikerziekte, hartaandoeningen en huidklachten.
Hoe kunnen we kunnen we vaststellen dat er sprake is van overgewicht?
Aan de ene kant is het belangrijk om uw dier te wegen om objectief vast te stellen wat het gewicht is van uw dier. Verder kan de lichaamsconditie vastgesteld worden m.b.v. een lichaamsconditie score. Gedragsveranderingen zoals waggelen, moeilijk bewegen, kortademigheid en snel vermoeid zijn, kunnen symptomen van zwaarlijvigheid zijn.
Hoe werkt de lichaamsconditie score?
De score loopt van 1 t/m 5, waarbij score 1 = heel mager, score 2 = te licht, score 3 = ideaal gewicht, score 4 = te zwaar, score 5 = zwaarlijvig.
Deze scores worden bepaald door te kijken naar een dier en te voelen, waarbij er gevoeld wordt naar de ribben, de staartbasis en of er vet in de buikplooi zit, zie ook de tabel.
Veel eigenaars zijn zich er niet van bewust dat hun hond te zwaar is. Daarom is het advies van een dierenarts belangrijk: hij/zij kan een evaluatie maken en eventueel een behandeling instellen.
Overgewicht is niet makkelijk te behandelen. Als eerste moet iedereen (de eigenaar en de rest van het gezin) ervan overtuigd zijn dat het belangrijk is dat het dier af gaat vallen.
Alleen een gemotiveerde eigenaar zal de behandeling (van zijn hond) voldoende lang volhouden.
Verder is het belangrijk om vast te stellen wat het gewenste gewicht is en hoe snel we dat willen bereiken. Een hond mag ongeveer 1% van zijn lichaamsgewicht per week afvallen. Om in de gaten te houden of het afvallen volgens schema gaat (niet te langzaam maar zeker ook niet te snel) is het belangrijk om regelmatig te komen wegen.
Daarnaast is het belangrijk om te proberen om de lichaamsbeweging en daarmee het verbruik van energie te verhogen. Dit moet geleidelijk gebeuren, niet plotseling 2-3x zoveel beweging, want dan gaan we een dier overbelasten en krijgen we blessures.
Bij een geringe mate van overgewicht kan vaak het eigen eten gegeven blijven worden, alleen afgewogen en geen tussendoortjes meer. Als een dier ernstiger overgewicht heeft, is het verstandig om een speciaal afval dieet te gaan geven. De samenstelling van de diëten is zodanig dat er weinig energie in zit, maar voldoende vitamines en mineralen en dat ze de vetafbraak stimuleren maar dat de spieren niet afgebroken worden. Er zijn verschillende soorten afvaldiëten op de markt. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe voeding van Hills, Hill’s™ Prescription Diet™ Metabolic Advanced Weight Solution. Uit onderzoek blijkt dat dieren hier goed mee afvallen en niet een heel erg honger gevoel hebben. Het hebben van een hongergevoel (en daardoor op zoek gaan eten) is voor veel mensen de reden dat het af laten van vallen van een huisdier niet lukt. Als dit voorkomen wordt met een speciale voeding is het af laten vallen beter vol te houden
Bij deze diëten blijft het ook belangrijk om niet onbeperkt te voeren, maar het voer af te wegen. Als een dier eenmaal zijn streefgewicht heeft bereikt blijft het noodzakelijk om de hoeveelheid voeding in de gaten te houden om te voorkomen dat ze weer aan gaan komen.
Het voorkomen van overgewicht
Voorkomen is natuurlijk altijd veel beter dan genezen. Bij jonge dieren nemen de vetcellen in aantal en omvang toe, bij volwassen dieren neemt alleen het volume toe. Als een dier afvalt, neemt de grootte van de cellen af, maar er verdwijnen geen cellen. Hoe meer vetcellen een dier heeft, hoe gevoeliger hij of zij is voor het ontwikkelen van overgewicht. Daarom is het belangrijk om te zorgen dat jonge dieren niet te zwaar worden. Het is daarom ook goed om jonge dieren regelmatig te wegen om de gewichtstoename in de gaten te houden.